poniedziałek, 3 maja 2010

:: Nie pytaj o Polskę ::

Pytanie, co to znaczy być Polakiem, co to znaczy być patriotą, a zwłaszcza prawdziwym patriotą, pojawiło się w dyskursie publicznym po katastrofie prezydenckiego samolotu w Smoleńsku. Czy prawdziwy patriota bierze udział w masowych uroczystościach upamiętniających ofiary katastrofy, czy raczej współczuje i ofiarom, i bliskim, w domowym zaciszu? Czy dowodem patriotyzmu jest popieranie pochówku prezydenckiej pary na Wawelu, czy też wręcz przeciwnie? Tego rodzaju pytania pojawiły się wówczas w mediach.

O istotę polskości i patriotyzmu, pytają też polscy pisarze i pisarki. Antologia opowiadań "Nie pytaj o Polskę" (tytuł zaczerpnięty z piosenki Grzegorza Ciechowskiego) jest zbiorem literackich wariacji na ten temat. Zbiorem barwnym i różnorodnym, tak jak osobowości ich autorów.



Mamy tutaj i groteskę ("Biedne dzieci patrzą na biednych dorosłych" Sylwii Chutnik), i historię mrożącą krew w żyłach - kobieta, która nie pochowała swojego męża, zmarłego 4.06.1989, aby "mógł jeszcze pożyć w wolnej Polsce" ("4 czerwca 1989 r.", Piotra Rowickiego), i lekko ironiczną opowieść o relacjach dwóch młodych gejów z ich starszą sąsiadką, i wzruszającą historię młodego Polaka pracującego w Norwegii, który próbuje wytłumaczyć, czym jest polska obyczajowość swojej norweskiej dziewczynie ("Vandamman Park" Edyty Szałek, swoją drogą bardzo wzruszające opowiadanie), utrzymaną w reportażowej konwencji historię mężczyzny, który walczy z twórcami legendy o jego dziadku ("Bohater" Grażyny Plebanek), mistrzowsko poprowadzoną w formie dialogu rodzinnego debatę o wyższości Dnia Zadusznego nad Halloween ("Skarb" Grażyny Waszkiewicz) czy mini-sagę rodzinną, której spoiwem jest klejnot rodzinny, srebrna brosza ("Brosza" Joanny M. Chmielewskiej) - żeby wymienić choćby kilka z prezentowanych opowiadań.

Jeśli powieść ma być zwierciadłem przechadzającym się po gościńcu to te opowiadania właśnie takie są - pokazują współczesnych Polaków z ich problemami, toczonymi sporami (których tłem nieuchronnie jest właśnie polskość i istota polskiego patriotyzmu), z humorem i dystansem; niekiedy jednak to zwierciadło jest krzywe, pełne ironii i sarkazmu.
"Z pytania o patriotyzm powstał zaskakująco mocny zbiór współczesnej realistycznej prozy"
- konstatuje Agnieszka Graff, autorka recenzji na tylnej okładce książki. Trudno się z nią nie zgodzić.

Nie pytaj o Polskę, Wydawnictwo AMEA, Warszawa 2009

1 komentarz:

  1. zainteresowało mnie to, że kobieta nie pochowała mężą 4. czerwca 89 roku... chyba muszę zdobyć tą pozycję ;-p

    OdpowiedzUsuń